Batılı yetkililer, Ukrayna’nın karşı saldırısının yavaş ilerlemesi nedeniyle gergin

Ukraynalılar, Rusya’nın 24 Haziran’da iç savaşla flört etmesini neşeyle izlediler. Yevgeny Prigozhin’in Moskova’ya yürüyüşünün Rus birliklerini bağlayacağını ve Vladimir Putin rejimini istikrarsızlaştıracağını ummuşlardı. Ne yazık ki, ayaklanma kısa ömürlü oldu. Son günlerde Ukrayna ordusu doğuda mütevazı ilerlemeler kaydetti. Ancak 4 Haziran’da başlayan bir karşı saldırı, yakın zamanda yürürlükte olan Rus hatlarını aşmaya dair çok az işaret gösteriyor ve bu da bazı Batılı yetkilileri tedirgin ediyor.

Yine de Ukrayna, yan taraftaki kargaşayla biraz saman yaptı. Ordusu, Prigozhin’in Wagner Grubu’nun neredeyse bir yıllık savaşın ardından geçen ay ele geçirdiği doğudaki Bakhmut kasabasında çarpıcı bir ilerleme kaydetti. Ukrayna kuvvetleri şimdi Rus savunucularını kuzeyden ve güneyden kuşatmakla tehdit ediyor. Ukrayna cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky, 26 Haziran’da cephe hatlarını ziyaret ettikten sonra “gününüzü mutlu” olarak selamladı. Rusya, 27 Haziran’da cephe hattından 30 kilometre uzakta, Kramatorsk’ta popüler bir restorana akşam yemeği sırasında bir füze saldırısıyla karşılık verdi. Üçü çocuk en az sekiz kişiyi öldürdü.

Ukrayna’nın Bakhmut’a yönelik saldırısının amacı, şehre girmekten çok onu çevrelemek gibi görünüyor. Bakhmut’un kuzeyinde savaşan özel kuvvetler subayı Denys Yaroslavksy, “Artık şehirdeki ve yaklaşan noktalardaki herhangi bir noktayı vurabiliyoruz… Lojistiklerini kesmek için çalışıyoruz” diyor. Bir askeri sözcü olan Serhiy Cherevaty, Prigozhin’in isyanı gününde bir dizi tugayın Bakhmut çevresinde yaklaşık 2 kilometre ilerlediğini doğruladı.

Cephe hatları da başka yerlere kaydı. Ukrayna’nın Donetsk kentinin batı banliyölerindeki toprakları ele geçirmesi özellikle anlamlıydı: askerler, Rusya’nın 2015’te Ukrayna’yı ilk işgali sırasında ele geçirdiği topraklara girdi. Daha batıda, Herson bölgesinde, Ukrayna kuvvetleri kısmen yıkılmış Kakhovka barajının üstünde ve altında küçük köprübaşları kurdu. Bazı yetkililer, Ukrayna’nın önümüzdeki haftalarda hızla kuruyan Kakhovka rezervuarından daha ciddi bir geçiş yapabileceğini öne sürüyor.

Soru, Rusya’daki sarsıntıların savaş alanında daha uzun süreli etkilerinin olup olmayacağıdır. Bir konu, Wagner Group’un geleceğidir. Bakhmut’ta bir asker, “Onları diğerlerinden ayıran şey, aniden ileri atılmalarıydı” diyor. “Geri çekilirlerse vurulacakları için kaçmadılar.” Grup, Mayıs ayı sonunda şehri terk etti ve yerini düşük kaliteli düzenli Ruslar aldı, ancak Ukrayna, Wagner’in geri dönmesini bekliyordu.

Savaşçılarından bazıları gerçekten de Putin’in Rusya’nın müdavimleri tarafından emileceklerini söylediği Ukrayna’ya geri döndü. İsyana katılan 2500 ila 5000 asker de dahil olmak üzere diğerleri, Beyaz Rusya’daki Prigozhin’e katılabilir. O ülkenin diktatörü Alexander Lukashenko, terk edilmiş bir askeri kampın kullanılmasını teklif etti. Uydu görüntüleri, Minsk’in 120 kilometre güneydoğusundaki çadırları gösteriyor. Ukraynalı bir hükümet yetkilisi, “Bunlar, şaşırtma görevlerinde kullanılabilecek profesyonel birlikler” uyarısında bulundu. Bir askeri-istihbarat kaynağı, kuzeyden başka bir Rus işgali ihtimalinin zayıf kaldığını söyledi. “Kuvvetleri kuzeye kaydırmamızı sağlayacak bir oyun olabilir,” diye önerdi. “Ama biz de oyun oynuyoruz.”

İkinci konu moral üzerindeki etkisidir. Şu anda şehrin varoşlarında savaşan Ukrayna’nın 56. Motorlu Tugayı sözcüsü, meslektaşlarının 23 Haziran’dan bu yana Rus meslektaşları arasında yeni düzeylerde “kafa karışıklığı” gözlemlediklerini söyledi. Prigozhin şimdi, Putin’i devirmek için asla dışarı çıkmadığı konusunda ısrar ediyor. Ancak isyanının arifesinde, 23 Haziran’da, Ukrayna’nın Donbass bölgesini sekiz yıldır bombaladığı ve Ukrayna ile NATO’nun Rusya’ya saldırmayı planladığı iddialarını çürüterek, Putin’in savaş gerekçesini alenen çarpıttı. Ona göre savaş, Rusya’nın “oligarşik seçkinleri”nin yararına başlatıldı.

Ertesi gün öfkeli sözlerle Bay Putin’in kendisi, ülke içindeki devrimin Fransa’daki Rus ordularının isyanına katkıda bulunduğu bir yıl olan 1917 ile kaba bir karşılaştırma yaptı. Warwick Üniversitesi’nde askeri bir sosyolog olan Anthony King, Prigozhin’in yıkıcı mesajlarının etkisinin abartılmaması konusunda uyarıda bulunuyor. Askerlerin birkaç nedenden dolayı savaşma eğiliminde olduğunu söylüyor. Politik bir amaç sadece bir tanesidir. Diğerleri, küçük birimler içindeki sadakat bağlarını ve geri çekilen askerleri vurmakla tehdit eden Rus “engelleme müfrezeleri” gibi zorlamanın etkisini içerir. King, “siyasi maskaralıkların” müfrezeler ve bölükler üzerinde taktik düzeyde çok fazla etkisi olacağından şüphelendiğini söylüyor.